جریان‌های انقلابی و آوردگاه جهاد تبیین

از همان روز‌های آغازین انقلاب تا همین روز‌های منتهی به آغاز قرن جدید؛ جمهوری اسلامی ایران در هر مسئله کوچک یا بزرگی به شکل‌های گوناگون از سوی دشمنان خارجی و حتی داخلی آماج اطلاعات نادرست، تصویر سازی‌های غلط و دروغ پراکنی‌های مختلف بوده و هست. از این رو موضوع تبیین و روشنگری جزو مواردی است که در هر عرصه و صحنه و مقطعی با آن مواجه بوده و شاهد بودیم که حتی رهبر انقلاب در طول این چند سال اخیر موضوعاتی نظیر «بصیرت افزایی» و «مقابله با جنگ نرم» را به طور جدی مورد توجه قرار داده‌اند. اما امروزه به واسطه این که تمرکز دشمن در این صحنه شکل منسجم تری به خود گرفته است، حضرت آیت ا... خامنه‌ای به شکلی دقیق‌تر و ساختارمند‌تر به این موضوع ورود کرده‌اند و در یکایک دیدار‌های اخیر خود با مسئولان و قشر‌های مختلف مردم از خبرگان رهبری گرفته تا دیدار با مداحان از «جهاد تبیین» و اهمیت آن سخن گفته‌اند. در این میان باید به این نکته توجه داشت که جهاد تبیین و دعوت به تبیین همیشه در جایی اتفاق می‌افتد که ما فضای فتنه‌گون و غبارآلودی داشته باشیم و فضا وقتی فتنه‌گون می‌شود که ما در آن فضا ابهام در تشخیص حق و باطل داریم و اتهاماتی مطرح می‌شود که باور‌های مردم و بعد اراده مردم تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در شاهد مثالی از تاریخ اسلام می‌توان به نقش عمار یاسر به عنوان یک چهره فعال در جهاد تبیین اشاره کرد. نکته مهم ماجرا این جاست که بی شک عمار یاسر به طور ناگهانی در وسط معرکه صفین ظاهر نشده و این پیشینه، کاریزما، سابقه و کارنامه موفق عمار است که او را آماده روشنگری در چنین فضایی کرده است؛ لذا این که چه کسی می‌خواهد روشنگری و مرز حق و باطل را مشخص کند یکی از مهم‌ترین ارکان جهاد تبیین است. یک مداح، یک بسیجی، یک بقال یا یک معلمی که می‌خواهد به سراغ جهاد تبیین برود در درجه اول باید با اخلاق نیک خود با ارتباط نزدیک با مردم و با تلاش شبانه روزی خود برای حل مشکلات مردم خود را به یک چهره مقبول در بین مردم تبدیل کند و بعد از آن که مردم با دیدن عملکردش به نوعی او را پذیرفتند آن گاه می‌تواند به خوبی غبار ابهام را از دل و ذهن آن‌ها بزداید. بعضی گمان کرده‌اند که جهاد تبیین دستوری است و یک شبه و با تصویب یک بودجه مالی به سرانجام می‌رسد، تفکر غلطی که رهبر انقلاب نیز در دیدار اخیر خود با خبرگان رهبری به آن انتقاد و تاکید کردند که «با این جور بودجه گذاشتن و با این جور خرج کردن توافقی ندارم». اساسا وقتی به دنبال تخصیص بودجه برای جهاد تبیین می‌رویم یعنی این موضوع مهم را صرفا به مسئولان و نهاد‌های حاکمیتی اختصاص داده و پول صرف همایش و فراخوان مقاله و... کرده ایم. این در حالی است که مخاطب «جهاد تبیین» تنها سازمان‌های فرهنگی و بدنه نخبگانی کشور نیستند و این مهم وظیفه یکایک مردم است. موضوعی که گروه‌ها و جریان‌های انقلابی باید به آن توجه داشته باشند و صرفا با این تصور که تفسیر آن‌ها بهترین خوانش از‌اندیشه انقلاب اسلامی است، به سراغ جهاد تبیین نروند و این موضوع را محدود به جلساتی که هم قطاران و همفکران آن‌ها در آن حضور دارند منحصر نکنند چرا که این گونه پیوسته به دنبال تحصیل حاصل‌اند! اتفاقی که متاسفانه تا حدی به وقوع پیوسته است. البته «محدود سازی مخاطبان» تنها آسیب جریان‌های انقلابی در این رابطه نیست، نگارنده، اما بر این باور است که در آوردگاه جهاد تبیین یکی از آسیب‌های جدی که انقلاب اسلامی می‌بیند، اظهار نظر‌هایی است که نه تنها کمکی به تبیین و روشنگری نمی‌کند بلکه جز هزینه تراشی برای جبهه انقلاب چیزی به ارمغان نمی‌آورد؛ به عنوان نمونه در همین یکی دو هفته‌ای که گذشت و در ماجرای بحران اوکراین، با این که رهبر حکیم انقلاب و مقامات دیپلماتیک کشورمان، موضع رسمی جمهوری اسلامی را در قبال جنگ روسیه و اوکراین مطرح کردند؛ اما عده‌ای در داخل کشور نظریات خود را به اسم موضع جمهوری اسلامی و ۱۸۰ درجه برعکس بیانات فصل الخطاب رهبر انقلاب در رسانه‌ها بیان می‌کنند! یا فردی که مسئولیتش هیچ ارتباطی به رسانه و فضای مجازی ندارد با اظهار نظر ناپخته خود نه تنها ذهن مردم را مخدوش می‌کند بلکه خوراک خوبی هم برای رسانه‌های ضد انقلاب فراهم می‌آورد و نمونه‌هایی دیگر؛ و درنهایت بی توجهی به کم و کیف رسانه که بار اصلی «جهاد تبیین» را به دوش می‌کشد، از دیگر مشکلات نیرو‌های انقلابی در مواجهه با جهاد تبیین است. به نظر می‌رسد به رغم مجموعه وسیعی از اقداماتی که در حوزه رسانه‌ای در جبهه انقلاب اسلامی رخ داده، فقدان یک «الگوی کنش رسانه‌ای» متناسب با «جهاد تبیین» مانع از اثربخشی تمام عیار و مطلوب این اقدامات شده است. این در حالی است که در بطن تفکر دینی مفاهیمی، چون «تبلیغ» و «تبیین» وجود دارد که اساس آن مبتنی بر فعال سازی حجت باطنی و قوه عاقله بشر برای فهم و تصمیم درست است.

منبع:روزنامه خراسان